Giewont: krzyż ma już 110 lat

Krzyż na Giewoncie góruje nad Zakopanem już od 110 lat - symbol ten stał się nierozerwalną częścią Zakopanego i polskich Tatr. W rocznicę poświęcenia krzyża (19 sierpnia 1901) wyruszyła z Zakopanego pielgrzymka na Giewont, która zakończyła się mszą świętą na szczycie.
Słynny krzyż składa się z 400 żelaznych elementów o łącznej wadze prawie 2 ton. Wystaje ze skał na 15 metrów, jego fundament ma 2,5 metra głębokości, a ramiona mają po 5,5 metra długości. Na skrzyżowaniu ramion krzyża umieszczono napis: "Jesu Christo Deo, restitutae per ipsum salutis MCM".

Inicjatorem ustawienia krzyża na Giewoncie był proboszcz Zakopanego, ks. Kazimierz Kaszelewski. Pierwotnie na szczycie ustawiono na próbę 10,5 metrowy drewniany krzyż, aby się przekonać, jaką powinien mieć wysokość, żeby był widoczny z Zakopanego. Metalowy krzyż został zamówiony w Krakowie, w fabryce Góreckiego. Jego części zostały w 1901 r. wozami konnymi przetransportowane na Halę Kondratową, a na szczyt wnosili je górale. Prace transportowe i montażowe trwały pomiędzy 3 a 9 lipca 1901 r. Poświęcenia konstrukcji dokonał 19 sierpnia 1901 r. ks. kanonik kanclerz Bandurski z Krakowa podczas mszy na Giewoncie - w uroczystości uczestniczyło ok. 300 osób.

Pierwszy remont krzyża przeprowadzono w 1975 roku. W 2009 roku krzyż przeszedł gruntowną renowację. Wówczas m.in. wzmocniono fundament konstrukcji i wymieniono powłokę zabezpieczającą elementy metalowe przed korozją. Krzyż na Giewoncie jest wpisany do rejestru zabytków. Widnieje też w herbie Zakopanego - zdecydowano o tym w 1997 r., w przeddzień wizyty papieża Jana Pawła II. Umieszczony jest tam nad symbolem władzy papieskiej - skrzyżowanymi kluczami św. Piotra.